Nga Gerasimos Tsourapas dhe Fiona B.Adamson / The Conversation
Historia e Rahaf Mohammed, një adoleshente saudite të cilës iu dha azil nga Kanadaja më 11 janar pasi u mbyll në një dhomë hoteli në Bangkok, u bë e bujshme në mbarë botën.
Vendimi për dhënien e azilit Mohammedit, vajzës së një guvernatori të qytetit saudit, ishte episodi i fundit i shpërthimit të vazhdueshëm midis Kanadasë dhe Arabisë Saudite. Duke komentuar mbi vendimin, kryeministri kanadez, Justin Trudeau, tha:
“Kanadaja është një vend që e kupton se sa e rëndësishme është të ngrihesh për të drejtat e njeriut, të ngrihesh për të drejtat e grave në mbarë botën.”
Ndërveprimi i politikës së azilit dhe politikës së jashtme të dukshme në qëndrimin e Trudeau është shembulli më i fundit i “diplomacisë së migracionit”, një formë shtetesh që rrethon lëvizjen e njerëzve përtej kufijve që hulumtimet tona tregojnë se po bëhet gjithnjë e më e rëndësishme në politikën botërore.
Migrimi po bëhet një dimension kryesor i marrëdhënieve diplomatike të shteteve, veçanërisht pasi numri i emigrantëve anembanë botës u rrit në 258 milion vetëm në vitin 2017.
Në SHBA, përpjekjet e presidentit Donald Trump për të siguruar fonde për një “mur” përgjatë kufirit jugor përfshinin ofrimin e një përzierjeje të “karotave” dhe “shkopinjve” në Meksikë. Në Mbretërinë e Bashkuar, çështja e emigracionit dhe kontrollit kufitar ka qenë një gjemb i vazhdueshëm në marrëdhëniet e vendit me BE që nga referendumi i vitit 2016 mbi Brexit. Por diplomacia britanike e migracionit ka gjasa të shtrihet edhe përtej ditës që Britania e Madhe largohet nga BE, me që India tashmë kërkon që vizat për punëtorët të jenë pjesë e ndonjë marrëveshjeje të ardhshme tregtare me Mbretërinë e Bashkuar.
Ndërkohë, elitat evropiane vazhdojnë të angazhohen me përfshirjen e Turqisë në migracion në politikën e saj të jashtme. Në 2016, Presidentit Rexhep Tajip Erdogan iu premtua 6 miliardë euro nga fondet evropiane në këmbim të ushtrimit të kontrollit më të fortë mbi refugjatët sirianë që kërkonin të kalonin në territorin e BE. Si pjesë e marrëveshjes, refugjatët që kalojnë Mesdheun mund të kthehen në Turqi.
Etiopia përdor një qasje më pajtuese që kulmoi në një “punë kompakte” në vitin 2018. Kompaktja siguroi 500 milionë dollarë në financimin ndërkombëtar drejt ofrimit të mundësive për punësim për disa prej 900,000 refugjatëve të pranishëm brenda kufijve të Etiopisë.
Kutia e mjeteve diplomatike
Ndërsa migrimi bëhet një pjesë mjaft e rëndësishme e strategjive të politikës së jashtme, vendet po përdorin mjete diplomatike dhe procedura për të menaxhuar lëvizjen ndërkufitare të njerëzve. Këto mund të përfshijnë marrëveshje ndërqeveritare që synojnë të menaxhojnë flukset migratore, siç është Pakti Global për Migracionin i nënshkruar në fund të vitit 2018.
Llojet e tjera të bashkëpunimit dypalësh mund të përfshijnë krijimin e skedarëve të huaj ose skemave të tjera të përkohshme të migracionit për motive të ngjashme me programin e vjetër kanadez të punëtorëve të bujqësisë sezonale me Meksikën dhe vendet e shumta të Karaibeve. Ose, në një shembull më ekstrem, vendet e destinacionit, si Jordania apo Libia, zgjedhin të dëbojnë punëtorët e huaj për të krijuar një levë politike kundër vendeve të origjinës së punëtorëve që varen nga paratë që emigrantët u kthejnë familjeve të tyre.
Qeveritë mund të përdorin politikën e migracionit si një mjet negociues dhe si një mënyrë për të ndjekur synime të tjera, të tilla si rritja e sigurisë së tyre, arritja e interesave ekonomike ose rritja e fuqisë së tyre nëpërmjet diplomacisë kulturore ose publike.
Kush fiton nga diplomacia e migracionit?
Dy përqasje kyçe për negociatat që përdorin shtetet në diplomacinë e migracionit janë strategjitë “zero-sum” dhe “pozitiv-sum”.
Perspektivat zero-sum janë ato në të cilat shtetet kërkojnë të fitojnë një avantazh mbi një konkurrent. Gjatë negociatave të vitit 2015 për zgjidhjen e krizës së borxhit grek, për shembull, ministri i mbrojtjes së vendit shpesh përdorte një argument të tillë. Panos Kammenos kërcënoi se nëse Evropa nuk ofron një zgjidhje të kënaqshme, Greqia do ta “përmbytte… me miliona emigrantë ekonomikë”.
Ish-udhëheqësi i Libisë, Muammar Gaddafi, gjithashtu iu drejtua diplomacisë detyruese të migracionit kur merrej me Bashkimin Evropian. Në kohë të ndryshme, ai do të kërkonte fonde evropiane duke kërcënuar se do ta ” kthente Evropën të zezë” me emigrantët afrikanë dhe azilkërkuesit.
Historikisht, SHBA ndoqi gjithashtu diplomacinë zero-sum të migracionit gjatë Luftës së Ftohtë. Akti i Rregullimit të Kubës i vitit 1966, i paraqitur gjatë presidentin Lyndon Johnson, u dha statusin e qëndrimit të përhershëm cilitdo Kubanez që jeton në SHBA për më shumë se një vit dhe theksoi marrëdhëniet e tensionuara diplomatike midis Uashingtonit dhe Havanës.
Nga ana tjetër, strategjitë pozitive (pozitiv-sum), theksojnë bashkëpunimin në çështjet e migrimit, në të cilat të dyja palët kanë përfitime. Në vitet 1960 dhe 1970, Gjermania Perëndimore paraqiti një program të “punëtorit-të ftuar” , i cili lehtësoi imigracionin e punëtorëve grekë, turq dhe vendeve të tjera (të njohura si gastarbeiter) në vend. Ai synonte të ofronte një zgjidhje për mungesën e fuqisë punëtore të Gjermanisë Perëndimore dhe për çështjet e papunësisë që pllakosnin shtetet partnere.
Në një shembull të vazhdueshëm, shteti kuban organizon emigrimin afatshkurtër të mijëra profesionistëve mjekësorë në të gjithë Amerikën Latine, Afrikë dhe Oqeani, si pjesë e “internacionalizmit mjekësor”. Në 2014, Kuba dërgoi qindra punëtorë shëndetësorë në Sierra Leone në luftën kundër Ebola-s.
Ndërsa migrimi ndërkombëtar vazhdon të rritet në agjendën politike globale, interesat e vendeve në promovimin ose pengimin e lëvizjes së njerëzve ndikon dukshëm në dinamikën e marrëdhënieve diplomatike të tyre. Diplomacia e migracionit po bëhet një fushë gjithnjë e më e rëndësishme e politikës së jashtme dhe shteteve.
Burimi: The Conversation
*Citizens Channel /E.K/
