Këshilli i Ministrave miratoi të mërkurën projektligjin për administrimin e ndërtimeve pa leje. Këto ndërtimet u konfiskuan pas një Vendimi të Këshillit të Ministrave (VKM), që u akuzua se do të amnistonte ndërtuesit e kullave, duke i dhënë mundësinë t’i shpëtojnë dënimit dhe të ribljenë sipërfaqet e ndërtuara në shkelje të ligjit.

Projektligji u miratua nëdëkohë që VKM-ja ku ai bazohet u padit nga opozita në Gykatën Kushtetuese, ku është ende në gjykim.

Sipas projektligjit, pasi objekti është konfiskuar, pronari ka të drejtën e parablerjes në procesin e shitjes që kryen qeveria. Kjo parablerje bëhet me vlerën e tregut. Po ashtu ka të drejtë në këtë proces përpos pronarit të truallit, subjekti ndërtues, persona të tretë që kanë marrëveshje juridiko-civile për pronën e konfiskuar.

Nëse asnjë prej palëve nuk kanë interes për ta blerë, objekti del në ankand publik.
Po ashtu parashikohet ngritja e Komisionit të Objekteve të Konfiskuara, një strukturë që do të jetë pranë Kadastrës. Ky komision do të kryejë të gjitha veprimet e vlerësimit teknik dhe financiar të pronave të konfiskuara.

Në shtator 2022, qeveria nisi konfiskimet ende pa publikuar VKM-në në fletore zyrtare. Sipas VKM-së, shteti ka të drejtën e konfiskimit të ndërtimeve pa leje dhe përdorimin e tyre për interes publik.

Ky vendim u prit me kundërshtime nga ekspertët dhe opozita, që e quajtën atë një formë amnistimi në favor të ndërtuesve, të cilëve iu dha mundësia që katet e ndërtuara pa leje t’i dhurojnë ose t’i ri-blejnë me çmimin e tregut.

Sipas nenit 199/a të Kodit Penal, ndërtimi pa leje i kryer për qëllime fitimi dënohet me burgim nga tre deri në tetë vjet. Sipas ekspertëve, kjo VKM është mbivendosje e ligjit. Nga njëra anë ka Kodi Penal që parashikon vepër penale ndërtimet pa leje, nga ana tjetër ka legjislacionin për legalizimet që parashikon mundësitë e legalizimeve të ndërtimeve pa leje dhe rasteve kur këto legalizime nuk plotësojnë kriteret.

Qeveria pretendoi në shtator, se kjo VKM erdhi si nevojë për të rregulluar situatën e ndërtimeve pa leje, pasi “prokuroria dhe institucionet e drejtësisë nuk po veprojnë”. Ishte kryeministri Edi Rama dhe ministri i Brendshëm Bledi Çuçi të cilët akuzuan organet e drejtësisë për mos hetim dhe korrupsion.

Në një përgjigje për Citizens Channel, Prokuroria e Tiranës u shpreh se: “nga verifikimi në indekset e kallëzimeve penale dhe procedimeve penale, rezulton të jenë regjistruar disa procedime penale në lidhje me këto ndërtesa”.

Edhe në këtë rast VKM krijon mbivendosje me ligjin ekzistues.

Në një analizë të mëparshme Citizens Channel tregoi se si konfiskimi i pallateve pa leje nuk i shërben të pastrehëve, ndryshe nga sa kishte premtuar qeveria dhe parashikon kjo VKM.

Ligji “Për Strehimin Social”, i miratuar në vitin 2018, parashikon në nenin 19 se çdo subjekt privat që aplikon për leje ndërtimi me sipërfaqe mbi 2000 m2, është i detyruar t’i kalojë shtetit 3% të sipërfaqes për fondin e banesave sociale.

“Miliona euro sipërfaqe e ndërtuar pa leje”

Në një artikull të mëparshëm Citizens Channel analizoi sipërfaqjen totale të sekuestruar që prej publikimit të VKM-së në shtator 2022.

Këshilli Kombëtar i Territorit miratoi 10 vendime konfiskimi. Ajo që vihet re është se të gjitha ndërtimet pa leje i përkasin zonave më të lakmuara të kryeqytetit, si qendra e Tiranës, Liqeni Artificial, Myslym Shyri, rruga Kont Urani dhe rruga e Elbasanit.

Një metër katror në kullën “Eyes of Tirana” në qendër të Tiranës sipas njoftimeve çmimeve të tregut të shitjes online kushton 3,175 euro. Në vendimin e sekuestrimit shteti shqiptar tashmë zotëron 4,646 metra në “Eyes of Tirana”, me një vlerë prej 14.7 milion euro.

Ndërsa sipërfaqja prej 11,828 m2 e sekuestruar në zonën e Liqenit të Thatë, sipas njoftimeve dhe në bazë të komunikimit me një prej agjencive imobiliare, ka një vlerë 18 924 800 euro.

Sipërfaqja e sekuestruar në zonën e Myslym Shyrit prej 7819 m2, kushton 12.5 milion euro.

Një përllogaritje e secilës sipërfaqe me çmimin e tregut tregon se shteti shqiptar tashmë disponon 71,989 m2 kulla dhe pallate, me një vlerë prej rreth 127 milion euro.

Sipërfaqja totale e sekuestruar është e barabartë me një kullë prej 144 kateshe, e përllogaritur me një bazament prej 500 m2, i ngjashëm me atë të kullës “Forever Green” që ndodhet në qendër të Tiranës. Kulla kap një lartësi prej 720 metër.

Arbjona Çibuku

Ka mbaruar studimet e nivelit Bachelor në “Gazetari Politike” në Universitetin e Tiranës dhe aktualisht ndjek studimet e nivelit master për “Gazetari Investigative” në Fakultetin e Historisë dhe Filologjisë. Prej tre vitesh ka punuar si gazetare në median e shkruar dhe atë online, si dhe ka qenë e angazhuar si aktiviste kryesisht në kauzat studentore. Aktualisht është gazetare pranë Citizens Channel